Sizlere,geçen haftaki yazımda;çiftçilerimizin yaşadığı sorunların bir kısmını Hindistan daki ve Güney Amerika daki çiftçilerin de yaşadığını,sadece bize özgü sorunlarımızın da olduğunu anlatmıştım.

Bu yüzden tarımı konuşurken apolitik olmalıyız.Önemli tesbitler devlet politikası haline getirilebilmeli demiştik.Yerelden,Kumluca’dan,Antalya’dan baktığımızda Dünyada Tarım ve Gıda ne durumda?2021 Kasım ayında Dünya çiftçilerinden haberler var mı?Sizlere gördüğüm önemli gelişmeleri aktarmak isterim.

2020 yılı itibariyle;dünyada yaş sebze

ve meyve ihracatında 8. sırada yer alıyoruz.

2020 yılında dünya genelinde tarım ve gıda ürünlerinin toplam ithalatı 1.6 trilyon doları aştı.Diğer bir deyişle Dünya ülkeleri yaşamlarını devam ettirebilmek için başka ülkelere 1.6 trilyon ödeme yaptılar.Bu ödemeyi yapanlarda 1.Sırada:Avrupa Birliği ülkeleri var.(600 Milyar Dolar)

2.Sırada:ABD var.(300 Milyar Dolar)

Sıralamayı Ortadoğu,Rusya,Çin,Hindistan,Güney Amerika,Brezilya takip ediyor.Bu para başlıca şu beş ürün için harcandı.(Yaş meyve ve sebze, et ve sakatat, meşrubat ve alkollü içkiler, yağlı tohumlar ve bitki tohumları, balık ve deniz kabukluları). Bu liste Türkiye nin İhracatta üst sıralara yükselmek için,hangi yeni pazarlara öncelik vermesi gerektiğinin ipucunu verebilir.

300 Milyar Dolarlık alım yapan ABD’ ne bakarsak.Geçen ay ;The New York Times

da tarım ve çiftçiler konusunda şu haber yapıldı.”Limanlarda oluşan sıkıntı Amerikan çiftlikleri için krize dönüştü.Biden yönetimi ithalatın artması karşısında ihracatın önündeki konteynır ve limanlardaki tıkanıklık sorunlarına öncelik vermelidir.Enflasyonun son otuz yılda en yüksek seviyesine çıktığı ABD de ,şu anda ihracatın ithalata göre daha zor yapılması nedeniyle,çiftçilere acil destek olunmalıdır.”

Bu haberlerin ve gelişmelerin ardından ABD Tarım Bakanlığı çiftçilerin ulaşım zorlukları ve artan malzeme maliyetleri ile başa çıkmalarına yardımcı olmaları için Beşyüz milyon dolar dağıtacağını duyurdu.

Avrupa Birliği ülkelerinden İtalya’da önemli bir gelişme yaşandı.İtalya Devlet’i

tarihinde ilk kez tarım ve gıda sektöründeki bir satın almayı veto etti. İtalya Hükümeti

İtalyan Tohum Üretici Firmanın, Çin’li Sermaye Syngenta'ya Satışını Veto Etti. İtalya Devleti, telekom, bankacılık ve sağlık gibi stratejik öneme sahip olduğu düşünülen sektörlerdeki, istenmeyen yabancı satın almaları engellemek için “golden power (altın güç)” denilen yasal düzenlemeyi kullanıyor.

Dünyadaki Tohum piyasasının %60 ı nı dört büyük şirket elinde tutmaktadır.(2019 itibariyle 62 Milyar Dolar).-Sygenta,-Corteva,-Bayer ve -Basf.

Tımes Of İndia’nın son haberlerine göre Hindistan’daki son gelişmeler pek iç açıcı değil.Küçük çiftçiler açısından Hindistan Türkiye’ye benziyor.Çiftçilerin yüzde 85 i 5 dönüm ve altındaki arazileri işletebiliyor.Geçimini tarımdan sağlayanların nüfusu 800 milyon.Ağırlık tahıl üretimi.Son yasalara göre Hindistan’daki Modi hükümeti taban fiyat uygulamasına paydos diyor.Aracıların tahıl stoklaması esnetiliyor.Büyük şirketler ile yapılacak sözleşmeli tarım teşvik ediliyor.Çiftçiler artık daha çok, devlet yerine ,büyük şirketlerle muhatap olacak.Hindistan parlamentosunun yayınladığı belgeye göre yalnızca 2019’da 10 binden fazla çiftçi, borçları ve içine düştüğü çıkmaz sebebiyle intihar etti. İş bu noktaya gelince 500 bin Hindistanlı çiftçi ,traktörleriyle ve sabanlarıyla Yeni Delhi yakınlarında eylem yapmaya başladı.Bu gösteriler 8 aydır devam ediyor. Bu süreç devam ederken Hindistan ise çiftçilerin gübre tedariki için 758 milyon dolarlık ek bir sübvansiyon paketi açıkladı.

Yine dünyadaki dört büyük şirket dünya tahıl ticaretinin yüzde 80 ini kontrol etmektedir.(-Cargill,-ADM,-Bunge,-Lois Dreyfus).

Rusya’daki gelişmelere bakacak olursak;Rus hükümeti, gübre üreticilerinin de aralarında olduğu birçok sektörü kapsayacak şekilde doğal gaz fiyatını sabitledi. Bu karar ile birlikte Rusya Gübre Üreticileri Birliği de Temmuz-Aralık döneminde gübre fiyatlarını sabitledi.Sovyetler Birliğinin dağılmasından bu yana ilk defa 2020 yılında Rusya ihracatta artıya geçti,net ihracatçı oldu.Rusya ,Türkiye gibi sebze meyve aldığı ülkelere,bunun karşılığında benden,buğday,kümes hayvanları ve et alacaksınız, belirli bir kota İle diyerek İthalat ihracat dengesini kurup,ihracatta artıya geçti.Bunu gerektiğinde gıdaya siyaseti katarak da becerdi.Gıdanın uluslarası İlişkilerdeki stratejik önemini gören Rusya yeni oyun planını uygulamaya başladı.Yeni bir gelişme;Rusya 39 ülkeye tarım ateşesi atayacak.Diğer önemli bir gelişme de Antalya ve Kumluca’yı doğrudan ilgilendiriyor.Rusya’da ki toplam sera alanı 30 bin dönüme ulaştı.Her arz kendi talebini yaratır iktisat teorimine göre;biz de doğru yönetebilirsek süreci,Rusya’nın kış aylarında taze,kaliteli sebze meyveye her zaman ihtiyacı olacak.

Dünyada tarımdaki ülkeler, sadece endüstriyel tarım ile bu işin yürümeyeceğinin farkına varmışlar görünüyor.Çokuluslu şirketler karşısında küçük çiftçileri korumanın artık stratejik bir önemi var.Çünkü gıda sisteminin kontrolünün çiftçilerden ,küresel dev şirketlerin eline geçmesi, o ülke içinde artık bir milli güvenlik konusu oluyor.Endüstriyel tarımın alternatifi olarak,Küçük üretici ve tüketicilerin birliğini ve bağımsızlığını koruyarak üretimi ve ihracatı arttırmak da yeni bir politik hareket olabilir.

Barış AYDOĞDU