DÜNKÜ YAZIMIN DEVAMI…..
Ölümünün 87 nci yılında yüce atamızı anma amacıyla onunla ilgili yazımı yazmaya devam ediyorum.
Atatürk`ün Ekonomi
Kurtuluş Savaşı’ndan çıkmış, ekonomisi dışa bağımlı, sanayi devrimini ıskalamış ve üretemeyen bir Osmanlı’dan sadece 4 fabrika alan Türkiye Cumhuriyeti, milli bir anlayışla yürüttüğü ekonomik kalkınma çalışmaları sonucunda 46 fabrika kurarak ve ithalatı büyük oranda azaltarak Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığının temellerini attı.
Osmanlı, makine yapan sanayiye sahip değildi, Mevcut sanayi kuruluşlarının çoğu yabancılara aitti Ülke gerçekleri esas alındı, İlk devrim kapitülasyonların kaldırılması oldu
İlk 20 yılda ülke tarihinin en yüksek büyüme oranı
Atatürk’ün sanayileşme üzerine sözleri
“Ne kadar zengin ve müreffeh olursa olsun, bağımsızlıktan mahrum bir millet, medenî insanlık karşısında uşak olmak mevkiinden yüksek bir muameleye liyakat kazanamaz.”
“Ekonomi demek, her şey demektir. Yaşamak için, mesut olmak için, insan varlığı için ne lâzımsa onların hepsi demektir. Ziraat demektir, ticaret demektir, çalışma demektir, her şey demektir.”
‘Milli ticareti yükseltmeye mecbursunuz’
“Eğer tüccarlar bizden olmazsa, millî servetin ehemmiyetli bir kısmı şimdiye kadar olduğu gibi, yine yabancılarda kalacaktır. Onun için millî ticaretimizi yükseltmeye mecbursunuz.”
“Küçük esnafa ve büyük sanayi erbabına muhtaç oldukları kredileri kolayca ve ucuzca verecek bir teşekkül vücuda getirmek ve kredinin, normal şartlar altında, ucuzlatılmasına çalışmak da çok lâzımdır.”
“Endüstrileşmek, en büyük millî davalarımız arasında yer almaktadır. Çalışması ve yaşaması için ekonomik elemanları memleketimizde mevcut olan büyük, küçük her çeşit sanayii kuracağız ve işleteceğiz. En başta vatan müdafaası olmak üzere, mahsullerimizi kıymetlendirmek ve en kısa yoldan, en ileri ve refahlı Türkiye idealine ulaşabilmek için, bu bir zarurettir.
Nazilli Kumaş Fabrikası’nda, işleyen makineleri incelerken söylediği söz:
“İşte, halka hayat veren gerçek musiki!”
“Dışarıdan aldıklarımızı şimdi kendimiz yapıyoruz.”
“Ekonomik durumumuzun önemli amaçlarından biri de kamu yararını doğrudan doğruya alakadar edecek kurumlar ve ekonomik teşebbüsleri ekonomik güç ve teknolojimizin müsaadesi nispetinde devletleştirilmesidir. Ezcümle, topraklarımızın altında metruk duran maden hazinelerini az zamanda işleterek, milletimizin menfaatine açmış bulunabilmek de ancak bu usul sayesinde kabildir.”
“Endüstrileşmek, en büyük millî davalarımız arasında yer almaktadır. Çalışması ve yaşaması için ekonomik elemanları memleketimizde mevcut olan büyük, küçük her çeşit sanayi kuracağız ve işleteceğiz.”
“Sanayi fabrikalarına ve maden sanayine yönelmiş genel ilgi teşebbüsü sağlayacak çare ve tedbirleri bulmak, değişmez ve hayati ihtiyaçlarımızdandır.”
“Sanayideki teşebbüsler, teşvik edecek ve cesaret verecek mahiyettedir. Fakat memleketin ağır sanayisinin kurulması bitmedikçe her nokta-i nazardan yürek istirahati duymamıza imkân yoktur. Bu sebeple memleketin sanayi teçhizatını tamamlamak için büyük gayret ve dikkatinizi çekmeyi yerinde buluyorum.”
“Ülkenin en belli eksikliğini giderecek olan bu fabrikaları çok geçmeden kurup işletmek hükümetimizin en önde göreceği işlerden olacaktır.”
“Memlekette sanayiye rağbet artmaktadır. Sanayi ve Maden Bankası’nın kudretini artırdığımız takdirde sanayi erbabı daha ziyade himaye görecektir.”
Atatürk Döneminde Kurulan Fabrikalar;
1924 : Ankara Fişek Fabrikası (1924), Gölcük Tersanesi (1924)
1925 : Şakir Zümre Fabrikası (1925), Eskişehir Hava Tamirhanesi (1925)
1926 : Alpullu Şeker Fabrikası (1926), Uşak Şeker Fabrikası (1926), Kayseri Uçak Fabrikası (1926)
1927 : Kırıkkale Mühimmat Fab. (1927), Bünyan Dokuma Fab.(1927), Eskişehir Kiremit Fab.(1927)
1928 : Kırıkkale Elektrik Santrali ve Çelik Fab.(1928), Ankara Çimento Fab.(1928)
1929 : Ankara Havagazı Fab. (1929), İstanbul Otom. (Ford) Montaj Fab.(1929’da anlaşma onaylandı)
1930 : Kayaş Kapsül Fab.(1930), Nuri Killigil Tabanca, Havan ve Mühimmat Üretim Tesisleri (1930)
1931 : Kırıkkale Elektrik Santrali ve Çelik Fab. (1931)
1934 : Eskişehir Şeker Fab. (1934), Turhal Şeker Fab. (1934), Konya Ereğlisi Bez Fab.(1934), Bakırköy
Bez fab. (1934), Bursa Süt Fab.(1934), İzmit Paşabahçe Şişe ve Cam Fab. (1934 tem.atma), Zonguldak Antrasit Fab.(1934 tem. atma), Zonguldak Kömür Yıkama Fab. (1934), Keçiborlu Kükürt Fab. (1934), İsparta Gülyağı Fab.(1934), Ankara. Konya, Eskişehir ve Sivas Buğday Siloları (1934 meclis onayı), Kayseri Bez Fab. (1934 temel atma), İzmit Kağıt ve Karton Fab. (1934 temel atma)
1935 : Paşabahçe Şişe ve Cam Fab. (1935), Nazilli Basma Fab.(1935 temel atma), Bursa Merinos Fab.
(1935 temel atma), Gemlik Suni İpek Fab. (1935 temel atma), Keçiborlu-Kükürt Fab. (1935),
1936 : Ankara Çubuk Barajı (1936), 36. Zonguldak Taş kömürü fab.(1936), Barut. Tüfek ve Top Fab.
(1936), Nuri Demirağ Uçak Fab.(1936), Malatya Sigara Fab. (1936), Bitlis Sigara Fab.(1936),
1937 : Malatya Bez Fab. (1937 temel atma), Karabük Demir Çelik Fab. (1937 temel atma)
1938 : Divriği Demir Ocakları (1938), İzmir’de klor fab. (1938 tem. atma), Sivas Çimento Fab. (1938
tem. atma)
DEVAM EDECEK, DEVAMI 15.11.2025 >>>>>>>
HOŞÇA KALIN, DOSTÇA KALIN, CUMHURİYET VE ATATÜRK İLE KALIN…
