Vü­cu­du­mu­zun yö­ne­tim mer­ke­zi olan ‘’beyin’’ her gün yiyip iç­tik­le­ri­miz­den önem­li öl­çü­de et­ki­len­mek­te­dir. Çünkü vü­cu­du­muz­da­ki diğer hüc­re­ler gibi beyin hüc­re­le­ri­miz­de olu­şum sı­ra­sın­da besin öğe­le­ri­ne ih­ti­yaç duyar. Daha dün­ya­ya gel­me­den anne kar­nın­da baş­la­yan bu olu­şum­da an­ne­nin bes­len­me­si dahi be­be­ğin beyin olu­şu­mu üze­rin­de büyük et­ki­le­re sa­hip­tir. Ge­be­lik­te ye­ter­siz ve den­ge­siz bes­len­me so­nu­cu, beyin ge­li­şi­min­de­ki ne­ga­tif et­ki­ler, ha­ya­tın ilk iki yıl­la­rın da ka­lı­cı ha­sar­la­ra neden ola­bil­mek­te­dir. Dü­zen­li ve sağ­lık­lı bes­le­ne­rek bir­çok has­ta­lı­ğın önüne ge­çi­le­bil­di­ği gibi beyni ge­liş­tir­mek ve onu bes­le­mek de müm­kün­dür. Ye­ter­siz bes­len­me, beyin fiz­yo­lo­ji­si veya beyin ya­pı­sı­na etki ede­rek ha­fı­za ve öğ­ren­me ye­te­ne­ği­ni et­ki­le­mek­te­dir. Bu olum­suz et­ki­ler so­nu­cun­da unut­kan­lık, hu­zur­suz­luk, dü­zen­siz dü­şün­me ve zeka ge­li­şi­min­de ye­ter­siz­lik gibi so­run­lar olur. Beyin fonk­si­yon­la­rı­nın bozuk ol­ma­sı ise tüm ha­ya­tın kötü geç­me­si­ne sebep olur. Beyin ge­li­şi­mi­ne katkı sağ­la­ya­cak yi­ye­cek­ler tü­ke­til­di­ği tak­dir­de, ha­fı­za­mız da güç­le­ne­cek­tir. Bu ya­zım­da siz­le­re beyin fonk­si­yon­la­rı­nın ge­liş­me­sin­de et­ki­li olan besin ve besin öge­le­rin­den bah­se­de­ce­ğim.

Ome­ga-3 de­po­su BA­LIK­LAR
Omega 3 bir tür yağ­dır, hatta ge­nel­de balık yağı ola­rak bi­lin­mek­te­dir. Peki omega 3'ü bu kadar önem­li kılan nedir? Beyin sağ­lı­ğı için ol­duk­ça önem­li bir yağ çe­şi­di olan ome­ga-3 özel­lik­le soğuk su ba­lı­ğı olan somon, sar­dal­ya, us­kum­ru ve ton ba­lı­ğın­da yük­sek oran­da var­dır. Bir­çok bi­lim­sel araş­tır­ma ile ome­ga-3 ün be­yin- ha­fı­za fonk­si­yo­nu üze­rin­de­ki fay­da­la­rı or­ta­ya kon­muş­tur. Ör­ne­ğin ya­pı­lan bir araş­tır­ma­da yük­sek ome­ga-3 se­vi­ye­le­ri­ne sahip olan ki­şi­le­rin de­mans (bu­na­ma) ta­nı­sı kon­ma­sı­nın, düşük se­vi­ye­de­ki­ler­de­ki ki­şi­le­re göre daha düşük ol­du­ğu­nu be­lirt­miş­tir. Diğer bir ça­lış­ma­da, di­ye­tin ha­fı­za­yı nasıl et­ki­le­di­ği­ni gör­mek; haf­ta­da en az 1 kez balık yi­yen­le­rin balık ye­me­yen­le­re kı­yas­la yüzde 10 daha yavaş ha­fı­za kaybı ya­şa­dı­ğı­nı ve balık tü­ket­me­yen bi­rey­le­re göre 3 yıl daha genç bir ha­fı­za ve dü­şün­ce ye­te­ne­ği­ne sahip ol­du­ğu­nu ka­nıt­la­mış­tır. Bu se­bep­ten do­la­yı siz­ler­de haf­ta­da iki kez balık tü­ket­me­ye ça­lış­ma­lı­sı­nız. Eğer balık tü­ke­te­mi­yor­sa­nız balık yağı tak­vi­ye­si ala­bi­lir­si­niz.
Bey­ni­mi­zin ben­zi­ni di­ye­bi­le­ce­ği­miz CEVİZ
İyi bir bit­ki­sel pro­te­in kay­na­ğı ol­ma­sı­nın yanı sıra, ome­ga-3 kay­na­ğı olan ceviz yal­nız beyin ge­li­şi­mi­ni sağ­la­mak­la kal­maz, aynı za­man­da kan ko­les­te­ro­lü­nü dü­şü­rü­cü et­ki­si ve damar sağ­lı­ğı­nın ko­run­ma­sı açı­sın­dan ol­duk­ça önem­li­dir. Ya­pı­lan bi­lim­sel ça­lış­ma­lar ce­viz­de­ki bi­yo­ak­tif bi­le­şen­le­rin, beyin hüc­re­le­ri­ni ko­ru­du­ğu­nu gös­ter­mek­te­dir. Ce­vi­zin, bey­nin özel­lik­le ha­fı­za ve me­kan­sal öğ­ren­me gibi kri­tik böl­ge­le­rin­de iyi­leş­ti­ri­ci et­ki­si ol­du­ğu be­lir­len­miş­tir. Ay­rı­ca ceviz; kal­si­yum, mag­nez­yum, po­tas­yum, fos­for ve demir ba­kı­mın­dan zen­gin bir besin mad­de­si­dir. Besin öge­le­ri yö­nün­den ol­duk­ça zen­gin olan ceviz, her yaşta tü­ke­til­me­si ge­rek­mek­le be­ra­ber özel­lik­le öğ­ren­ci­ler açı­sın­dan ha­fı­za­yı güç­len­dir­di­ği için günde 2-3 tane tü­ket­me­le­ri­ni öne­ri­yo­rum.

Badem ile bey­ni­niz GENÇ kal­sın
E vi­ta­mi­ni yö­nün­den zen­gin olan badem, aynı za­man­da pro­te­in, kal­si­yum, fos­for, demir ve mi­ne­ral ba­kı­mın­dan da son de­re­ce zen­gin­dir. Ya­pı­lan bi­lim­sel ça­lış­ma­lar ba­de­min güçlü bir an­ti­ok­si­dan etki ya­ra­ta­rak vü­cut­ta za­rar­la­ra neden ola­bi­lecek tok­sin­le­re karşı mü­ca­de­le et­ti­ği­ni or­ta­ya koy­muş­tur. Özel­lik­le Alz­he­imer has­ta­lı­ğı­na ya­ka­lan­ma­yı azal­ta­bi­lir. Gün­lük bes­len­me­miz­de ara öğün ola­rak 7-8 adet badem tü­ket­mek siz­ler için fay­da­lı ola­cak­tır.

Yu­mur­ta
Beyin açı­sın­dan ol­duk­ça önem­li olan kolin isim­li mad­de­yi bün­ye­sin­de bu­lun­du­ran ve ol­duk­ça önem­li bir besin kay­na­ğı olan yu­mur­ta­yı haf­ta­da 3-4 kez tü­ket­me­ye ça­lış­ma­lı­yız. Çünkü ha­fı­za­yı güç­len­di­ren bu mad­de­nin eksik ol­ma­sı bazı şey­le­rin zor ha­tır­lan­ma­sı­na sebep ola­bi­lir.
Yeşil yap­rak­lı seb­ze­ler
Is­pa­nak, la­ha­na, har­dal ye­şil­li­ği, şal­gam, bro­ko­li, roka, pı­ra­sa gibi yeşil yap­rak­lı seb­ze­ler ha­fı­za üze­ri­ne doğ­ru­dan et­ki­ye sahip olan folik asit­ten zen­gin­dir. Ay­rı­ca B vi­ta­min­le­ri yö­nün­den ol­duk­ça zen­gin olan bu be­sin­ler Alz­he­imer has­ta­lı­ğı­na ya­ka­lan­ma ris­ki­ni­zi azal­ta­cak­tır. Özel­lik­le B6, B12 gibi vi­ta­min­le­rin mü­kem­mel komp­lek­si olan bu gı­da­lar ken­di­ni­zi dinç his­set­me­ni­zi sağ­lar. Yeşil yap­rak­lı seb­ze­ler­de hüc­re­le­ri olum­suz et­ki­le­rin­den ko­ru­ma­ya yar­dım eden güçlü an­ti­ok­si­dan­lar bu­lu­nur. Bu an­ti­ok­si­dan­lar ise yaş­lan­ma et­ki­le­ri­ni azal­tır, vü­cu­dun sağ­lık­lı gö­rü­nü­mü­nü ve ken­di­ni­zi genç his­set­me­ni­ze yar­dım­cı olur.

Kır­mı­zı ve Mor Mey­ve­ler
Yaban mer­si­ni, bö­ğürt­len, çilek, ahu­du­du, nar, kı­zıl­cık gibi renk­li aynı za­man­da lez­zet­li olan bu mey­ve­ler sahip ol­duk­la­rı yük­sek an­ti­ok­si­dan içe­ri­ği ile genel ola­rak sağ­lı­ğı ko­ru­yu­cu etki gös­te­rir­ler. Vü­cu­du­mu­za ol­duk­ça fay­da­lı an­ti­ok­si­dan­lar ile dolu olan bu mey­ve­le­rin, ya­pı­lan araş­tır­ma­la­rın so­nu­cu­na göre, beyni de bir­çok has­ta­lı­ğa karşı ko­ru­du­ğu­nu or­ta­ya koy­mak­ta­dır. Gü­nü­müz­de iler­le­yen yaş ile bir­lik­te gö­rül­me ola­sı­lı­ğı artan bu­na­ma ve alz­he­imer gibi has­ta­lık­la­rın uzak­laş­tı­rıl­ma­sı ko­nu­sun­da ol­duk­ça fay­da­lı ol­duk­la­rı gö­rül­müş­tür. Ay­rı­ca bu mey­ve­ler içer­dik­le­ri fla­va­nol­ler sa­ye­sin­de ha­fı­za kay­bı­nın iler­le­me­si­ni ya­vaş­lat­tı­ğı da bi­lim­sel ça­lış­ma­lar­da gö­rül­müş­tür. Kır­mı­zı ve mor mey­ve­le­ri ara öğün­le­ri­niz­de, smo­ot­hi­ele­ri­niz­de, tü­ke­te­bi­lir­si­niz. Küçük ta­ne­li olan bu mey­ve­le­rin 1 fin­ca­nı, 1 meyve de­ği­şi­mi­ne denk gel­mek­te­dir.
Tüm bu yi­ye­cek­ler, beyni ge­liş­tir­me veya beyin sağ­lı­ğı­nı­zı ko­ru­ma özel­li­ği­ne sa­hip­tir. Bu yüz­den, ken­di­ni­zin ve aile­ni­zin bes­len­me pla­nı­na bu yi­ye­cek­le­ri dahil et­me­li­si­niz. Sağ­lık­lı ve den­ge­li bir bes­len­me, vü­cu­du­nu­zun çok daha uzun bir süre en iyi şe­kil­de kal­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak­tır. Her gün se­çi­mi­ni­zi doğal ve fay­da­lı yi­ye­cek­ler­den yana yapın. Sağ­lık­lı gün­ler di­le­rim.