Obezite; vücutta normalden fazla miktarda yağ dokusu birikmesi sonucu ortaya çıkan, giderek artan bir hastalıktır. Morbit obizete ise kişinin hayatını tehdit eden ve yaşamını kısıtlayan obeziteyi tanımlar. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre dünyada 400 milyonun üzerinde obez ve yaklaşık 1.6 milyar fazla kilolu birey bulunmaktadır. Son yıllarda görülme sıklığının artması, bu sebeple sağlık problemleri ile yaşam kalitesini ve süresini düşürmesi sebebiyle günümüzün en önemli sağlık problemlerinden birisi olmuştur.

Obezitenin neden olduğu sağlık sorunları:

Obezite tek başına bir sağlık problemi iken beslenmemizdeki hataları düzeltmediğimiz takdirde,

· İnsülin direnci-hipoinsülinemi (yetersiz insülin salınımı),

· Tip 2 Diabetes Mellitus (ilaca bağlı şeker hastalığı),

· Hiperlipidemi – Hipertrigliseridemi,

· Metabolik sendrom,

· Karaciğer yağlanması,

· Safra kesesi hastalıkları,

· Uyku apnesi,

· Solunum güçlüğü,

· Gebelik komplikasyonu,

· Menstruasyon düzensizlikleri,

· Aşırı kıllanma,

· Ameliyat risklerinin artması,

· Bazı kanser türleri,

· Kas/iskelet problemleri,

· Ruhsal bozukluklar gibi birçok hastalığa yakalanma riskini arttırmaktadır.

Obeziteden nasıl korunulur?

Öncelikle kronik bir hastalık olan obezite  alınan enerjinin harcanan enerjiden fazla olması nedeniyle obeziteye yakalanmadaki en temel sebeptir. İlerleyen yaşla birlikte bazal metabolizma hızının (organların çalışması ile ve vücut ısısının dengelenmesi ile harcanan enerji) yavaşlaması kişinin enerji harcamasını azaltacağı için günlük alınan enerjide kısıtlama getirilmediği ve fiziksel aktivite arttırılmadığı zaman obezitenin kaçınılmaz olduğu bir gerçektir.

Fazla alınan enerji yağ dokusu içerisinde trigliserit olarak depolanır. Bu sebeple kan değerlerimizde trigliserid ve kötü kolestrol dediğimiz LDL kolestolün artmasına sebep olur. Beslenmemizde değişiklik yapılmazsa ve hem yağlı yiyecekleri fazla tüketip hem de aşırı miktarda kalori alınırsa karaciğer yağlanması, safra kesesi hastalıkları ve koroner kalp hastalıkları gibi birçok hastalığa zemin hazırlanmış olunur.

Öğünlerin atlanması, işlenmiş gıdalar, paketli market ürünlerinin fazla tüketilmesi, ilk başta insülin direncine daha sonra tip 1-2 diyabete (şeker hastalığına) neden olmaktadır. Bu tür gıdalar genel olarak bakıldığında glisemik indeksi çok yüksek gıdalardır ve kan şekerinin bir anda yükselmesine daha sonra da düşmesine sebep olur. Kandaki şeker iniş-çıkışları ise pankreası yorar ve yeterli insülin salgılamamaya başlar. Önce insüline karşı bir direnç daha sonra da kanda şeker seviyesinin yükselmesine bağlı tip 1 veya 2 diyebet gelişir.

Kilo alımının nedeni ise günlük alınan enerji ile harcanan enerjinin eşitsizliğinden kaynaklanmakta olup fiziksel aktivite yetersizliği ve sağlıksız beslenme nedenleri de eşliketmektedir. Bu eşitsizlikten kaydaklanan fazla enerji yağ olarak depolanmaktadır. Obez bireylerde kilo kaybının sağlanması ve ideal kilonun korunması için kişiye özgü diyet ve düzenli egzersiz yapılması en başarılı yöntemdir.

Sağlıklı beslenme nasıl olur?

Mutlaka 3 ana öğünden oluşan ve kişinin hastalık/kilo durumuna göre 2-3 ara öğünle tamamlanan bir beslenme programı olması gerekmektedir. 2 ana öğünün arası 4-6 saattir. Ara öğünler yapılmadığı taktirde kan şekeri düşer ve açlık durumu artar bu sebeple hem glisemik indeksi çok yüksek olan rafine karbonhidratlara eğilim artar hem de bir sonraki ana öğünde bilinçsizce, çok fazla yemek tüketilir.

Diğer ülkelere göre günlük tuz tüketimimiz 3 kat daha fazladır. Yemeklerin tadına bakmadan tuz ekleme alışkanlığından kurtulmamız, günlük minimum 10 bardak su tüketmemiz gerekir. Günün ilerleyen saatlerine doğru daha hafif öğünler tüketilmelidir. Uyku saati ile son ana öğün arasında en az 4 saat olmalıdır.

Kronik hastalıklarla mücadele etmemek ve aynaya bakınca fazla kilolardan dolayı huzursuzluk duymamak için sağlıklı beslenmeyi yaşam tarzı haline getirmemiz gerekmektedir.