Sevgili okuyucularım bu hafta sizlere kırık nedir, belirtileri nelerdir ve ilk yardımda neler yapılmalıdır bunlardan bahsetmek istiyorum. Kırığın tanımıyla başlayalım. Kırık; dıştan veya içten etki eden kuvvetlerle kemik dokusunda oluşan ayrılmaya veya bu sebeplerle kemiğin anatomik bütünlüğünün ve devamlılığının bozulmasını “kırık” olarak adlandırmaktayız. Kırığı oluşturan sebeplerle, kırık oluşan bölgeler yaşlara göre farklılıklar göstermektedir.
  KEMİK KIRIKLARINI OLUŞTURAN SEBEPLER NELERDİR?
Kırıklar çok basit bir gerilmeyle veya küçük bir düşmeyle bile oluşabilmektedir. Bunun yanı sıra; araç kazalarında, spor yaralanmalarında, menapoz döneminde, kalsiyum eksikliklerinde, darpta, çarpmada, raşitizmde, osteoporozda, bazı kanser türlerinde ve kemik iliği iltihaplarında da kırık oluşumlarına rastlanmaktadır.
  KIRIK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kırık bölgesinde dayanılması güç aşırı ağrı oluşumu.
Hafif dokunmada bile aşırı hassasiyet ve ağrı görülmesi.
Normal hareketlerde kısıtlılık oluşması hatta hareketi yapamaz hale gelme.
Kırık bölgesinde şişme, morarma ve kan birikmesi sebebiyle çürük oluşumları.
Şekil bozuklukları, çökmeler yada uzuvlar arası boy farkları.
Kemik sürtünme sesi(kıtırdama) duyulması.
Dolaşım problemi sonucu o bölgede soğuma.
Genellikle hastalar kemik kırıldığı an kırılma sesini duyarlar ve kırılmayı hissederler.
  KIRIK TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
Hasta şikayetleriyle doktora başvurur.Klinik muayene ile bölgeyi inceleyip tanıyı çok rahat koyabilir.Daha net bir tespit için yani kırığın sayısını,yerini,şeklini,derecesini saptamak için radyolojik incelemelere başvurulur.BT ve röntgen de bu incelemeler için yeterli tetkiklerdir.
  KIRIKTA İLK YARDIM NASIL YAPILMALIDIR?
*İlk olarak hayati tehdit oluşturan durumlara öncelik verilmelidir.
*Hasta mümkün olduğunca hareket ettirilmemelidir.
*Kırık bölgesi tespit edilerek parmaklar görülecek şekilde alt ve üst eklemlerde içine alınarak sert cisimlerle sabitlenme yapılmalıdır.
*Açık kırık yada kanama varsa yara üzeri temiz bir şeklide kapatılmalıdır.
*Deri rengi, vücut ısısı, nabız kontrol edilmelidir.
*Kol ve bacaklar yukarıda tutulmalıdır.
*Acilen 112 aranmalıdır.
Uyarı1:Açık kırıklarda kesinlikle ama kesinlikle kırığı içeriye itmeye veya kemik uçlarını düzeltip birleştirmeye çalışmayın.
Uyarı2:Boyun kırıklarında omuriliğin zedelenmemesi ve felç oluşumuna sebebiyet verilmemesi için boyun desteklenip, mümkün olduğunca hareketsizleştirilmelidir.
 KIRIK İYİLEŞMESİ-TEDAVİSİ
Kırık sonrası rehabilitasyon programı kişiye özeldir. Standart bir reçete yoktur. Her kemik için kaynama süresi farklıdır. Kırık oluştuğunda en genel yapılması gerekenler; ağrıyı gidermek, kırığı doğru pozisyonda tutmak ve hareketsiz olmasını sağlamak, iyileştikten sonrada yeniden eski haline gelip kuvvetlendirmek için egzersiz programını oluşturmaktır. Kırık oluşup, alçılama yada herhangi bir cihazla sabit tutulma işlemleri bitince, kırık iyileşmesi sonrası rehabilitasyon programı fizyoterapist tarafından hazırlanır. Fizyoterapist tarafından kırık oluşmuş bölgenin ağrı ve ödemini bitirmek için elektroterapi, manuel terapi, germeler ve eski kuvvetini kazanmak için egzersiz programları hazırlanır ve uygulanır. Çok ciddi (açık, parçalı vs.) kırıklarında ise cerrahi operasyona başvurulur.
Sevgili okuyucularım, bu haftaki yazımı da burada sonlandırırken herkese sağlıklı günler ve keyifli bir hafta sonu diliyorum.